1 Mayıs’ın esbabı mucibe’ si Wikipedi’ da şöyle anlatılmaktadır.
1 Mayıs 1886’da Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar. Chicago’da yapılan gösterilere yarım milyon işçi katıldı. Luizvil’de (Kentaki) 6 binden fazla siyah ve beyaz işçi, birlikte yürüdü. O dönemde Luizvil’deki parklar, siyahlara kapalıydı. İşçiler, sokaklarda yürüdükten sonra hep birlikte Ulusal Park’a girdi. Her eyalet ve kentte, siyah ve beyaz işçilerin birlikte yaptığı gösteriler, gazeteler tarafından, ‘Böylece önyargı duvarı yıkılmış oldu’ şeklinde yorumlanmıştı.
https://tr.wikipedia.org/wiki/1_May%C4%B1s_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_Bayram%C4%B1
Tüm kazanılmış haklara baktığımızda, mazlumların bir araya gelerek yaptıkları hak arama mücadelesinin, bu uğurda çektikleri çileli ve gözyaşlı yolculuğu görürüz.
Ülkemizde kazanılmış haklar, mazlum ve mağdur kitlelerin bir araya gelerek yaptıkları hak arama mücadelesi içinde olmadığı, tepeden inme halka verildiği için toplum nezdinde halen hiçbir değeri olmuyor. Sınıf bilinci, toplumsal mücadeleler, yaşamın dinamiklerinin sonucu olarak değil, topluma yön vermeye çalışan kanaat önderlerinin çabası sonucu, genel olarak sisteme, bazen de işçilere rağmen yeşertilmeye çalışıldı.
Dünyanın dört bir yanında düğün dernek gibi kutlanan 1 Mayıs, bizde neden sokağa çıkılmaktan korkulan, her an gözyaşı bombası yiyebiliriz aman dikkat dediğimiz bir gündür
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48098053
Hâlbuki dünya da 1 Mayıs’ı 1923 yılında İşçi Bayramı olarak yasallaştıran ilk ülkelerden olmamıza rağmen 1924-1934 yılları arasında kutlamayı yasaklayanda gene biz değil miydik?
1976’da DİSK ilk defa geniş katılımlı 1 Mayıs kutlamasını Taksim’de gerçekleştirdi.
1977’de kanlı 1 Mayıs olaylarında 34 kişi yaşamını yitirdi.
https://www.youtube.com/watch?v=c2YdLxNjqXg
1981’de Milli Güvenlik Konseyi 1 Mayıs’ı resmi tatil günü olmaktan çıkardı.
Daha sonraki yıllarda sürekli yaşadığımız sahne, Taksim’e girmeye çalışan bir grup, onları taksime sokmamak için direnen silahlı kuvvetler. Aslında yürüyüş yapmak isteyenler, polisin, jandarmanın da haklarını savunmak için bu gösterileri yapmıyor muydu?
Ama sendikacıların yerlerdeki görüntülerinde, en acımaz şekilde döven, saçından çeken, coplayanda mücadelenin diğer tarafındakiler olmadı mı her zaman?
2009’da 1 Mayıs tekrar resmi bayram olarak kabul edildi.
2013’e kadar sorunsuz bir şekilde gösteriler yapıldı. Demirel’in meşhur lafında olduğu üzere “yolların yürümekle aşınmadığı” anlaşıldı.
2013’de Taksim’in yayalaştırılması projesi adı altında Taksim gösterilere tekrar kapatıldı. Bu senede polis, göstericilere izin vermedi ve göstericilere karşı ateşli ve ateşsiz silah kullandı. Hastanelere gaz bombası atıldı ve ambulanslar durduruldu. 1977’den sonra olaylı bir 1 Mayıs olarak tarihe geçti.
Güç savaşlarında her zaman olduğu gibi filler tepişirken çimenler ezildi. Haklarını savunmanın yolunu 1 Mayıs’ta yürüyüş yapmak olduğunu sanan kitlelerle, onlara bu imkânı verirlerse rejimin değişeceğini sananlar arasındaki gerilim sonucunda binlerce insan öldü, yaralandı, coplandı, gaz bombasına maruz kaldı ya da sindirildi.
Ne için?
Ülkemizde sendika mı kaldı?
Sendikalara Kayıtlı İşçi Sayısı
Ocak 2023 – 2.330.000
https://www.csgb.gov.tr/media/90468/ocak_2023-isci.pdf
Ocak 2003 – 2.717.000
Ocak 1980 – 5.721.000
https://www.tekgida.org.tr/turkiyede-sendika-uyelerinin-sayilari-1948-2021-55036/
Günde 8 saat, insan gibi çalışmak için ölümü göze alan insanların yaptıkları eylemin üzerine biz bir şey koyduk mu?
Hak verilmez alınır derler, bu nedenle 1 Mayıs’ta gösteri yapabilme hakkını bizlerin en geç 30 Nisan’da almış olmamız gerekmez mi?
Neyse enseyi karartmayalım. İnsan ömrü sonuna kadar haklarını alabilir, ya da umut dünyası
Bugünün kavga gürültüsü dışında benim için önemi Mahir Amca’nın ve Birol’un doğum günlerinin olması. Bence her ikisinin de doğumu tüm bu yaygaradan daha önemli. Benim için 1 Mayıs’ı kutlamayı gerektirecek bir gün yaptıkları için her ikisine de teşekkürler.
https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_1_May%C4%B1s_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_Bayram%C4%B1
https://www.fikriyat.com/tarih/turk-tarihi/2018/05/01/1-mayisin-osmanlidaki-hali-amele-bayrami
